ไผ่ตงลืมแล้งพืชที่ปลูกง่าย ตายยาก โตเร็ว
 |
| กอของไผ่ตงลืมแล้ง |
สามารถนำมาใช้ประโยชน์ได้ทั้งอุปโภคและบริโภค เป็นพืชเศรษฐกิจที่มีชื่อเสียงเกษตรกรชาวสวนนิยมนำมาปลูก โดยพื้นที่ที่มีแหล่งน้ำสมบูรณ์จะได้เปรียบมากกว่า เพราะถ้าสามารถผลิตหน่อไผ่ให้ออกนอกฤดูได้ ไผ่ตงลืมแล้งจัดเป็นไม้ขนาดใหญ่มีเส้น ผ่าศูนย์กลางรอบลำต้นประมาณ 6-12 เซนติเมตรจัดอยู่ประเภทไผ่ไม่มีหนามทนต่อสภาพดินฟ้าอากาศ ลำปล้องยาวประมาณ 20-30 เซนติเมตร หน่อมีน้ำหนักตั้งแต่ 1-3 กิโลกรัมหน่อรับประทานสดหรือแปรรูปก็ได้มีมากแทบทุกพื้นที่ เนื่องจากเป็นพืชที่ดูแลง่าย และไม่มีแมลงหรือโรคพืชรบกวนเหมือนพืชชนิดอื่นๆ ทั่วไป และที่สำคัญไผ่ตงลืมแล้งมีผลผลิตให้เกษตรกรเก็บเกี่ยวไปจำหน่ายเป็นรายได้ตลอดทั้งปี มีตลาดรองรับทั้งในและนอกประเทศแต่มีเกษตรกรบางรายเพิ่มผลผลิตให้กับตัวเองด้วยการทำหน่อไม้หมก หรือตงหมก หรือตงหวานเป็นหน่อไม้ที่ตลาดต้องการมากราคาสูงกว่าหน่อไม้ไผ่ธรรมดามาก เนื่องจากรสชาติและคุณภาพของหน่อจะดีกว่า ลักษณะของหน่อไม้หมกจะเป็นหน่อที่อวบเนื้อขาวอ่อนนิ่มและหวานกรอบสามารถสังเกตความแตกต่างได้คือ สีของหน่อจะเป็นสีน้ำตาลอมเหลือง ส่วนหน่อไม้ธรรมดาหรือที่ไม่ได้หมกสีจะออกน้ำตาลดำมีนวล ฤดูที่เหมาะในการทำหน่อไม้หมกคือช่วงฤดูฝนประมาณเดือนเมษายน-พฤษภาคมซึ่งเป็นช่วงหน่อไม้เริ่มแทงหน่อ การทำหน่อไม้หมกคือการป้องกันไม่ให้หน่อไม้ถูกแสงแดด
ซึ่งมีวิธีที่นิยมทำกันหลักๆ 2 วิธีคือ
1.ใช้ขี้เถ้าแกลบซึ่งในฤดูฝนช่วงที่หน่อไม้โผล่พ้นดินได้ ประมาณ 2-3 นิ้วให้เอาปี๊บก้นทะลุหรือเข่งทะลุใบเล็กๆ มาครอบหน่อแล้วเอาขี้เถา แกลบใส่ให้เต็มพอหน่อไม้ไผ่โตสูงพ้นปี๊บมาประมาณ 1 นิ้วก็เอาปี๊บและขี้เถาแกลบออกแล้วตัดหน่อได้เลย การหมกวิธีนี้มีข้อดีหลายประการเช่นตัดหน่อได้ง่ายหน่อไม่สกปรกและทำให้หน่อหวานเนื่องจากขี้เถ้าแกลบมีธาตุอาหารโปแตสเซียมอยู่ด้วย
 |
| ตัวอย่างการทำหน่อไม้ตงลืมแล้งหมก |
 |
| ตัวอย่างการทำหน่อไม้ตงลืมแล้งหมก |
2.ในกรณีที่หาขี้เถ้าแกลบและปี๊บไม่ได้ก็สามารถใช้ดินบริเวณรอบๆ กอไผ่นำมาพอกปิดหน่อให้สูงประมาณ 1 ศอกพอหน่อพ้นดินที่พอกได้ประมาณ 1 นิ้วก็ทำการตัดหน่อออกจำหน่ายได้เลย การทำหน่อไผ่ตงหมกหรือหน่อไม้หวานโดยวิธีใช้ดินพอกมีข้อเสียคือ ทำให้เราไม่สามารถเลี้ยงลำแม่ที่แข็งแรงได้และสมบูรณ์ที่สุดได้เนื่องจาก เราขุดหน่อไปขายจนลืมนึกถึงลำแม่หรือบางทีนึกได้แต่ไม่ทราบตำแหน่งของหน่อที่ควรจะเป็นลำแม่เพราะถูกดินกลบไว้ฉะนั้นลำที่ปล่อยเป็นลำแม่อาจเป็นลำที่ไม่ดีพอรวม ทั้งการกำหนดระยะห่างและการเดินกอก็ทำได้ยากและเมื่อมีการพรวนดินขึ้นทุกปีแล้ว ไม่มีการเอาดินออกหรือเอาออกไม่หมดจะทำให้กอไผ่ลอยเป็นผลให้กอไผ่ทรุดโทรมได้เร็วและออกหน่อน้อยในปีต่อไป
เกษตรกรที่ประสบความล้มเหลวมาในการปลูกไผ่ตงเมื่อครั้งอดีตนั้นส่วนมากใช้พันธุ์ไผ่ตงลืมแล้งที่ขยายพันธุ์ ต่อจากต้นที่มีอายุมาก เมื่อนำมาปลูกได้ไม่นานต้นไผ่ก็จะออกดอกและตายขุย ซึ่งแนวทางที่แก้ไขได้คือจะต้องขยายพันธุ์จากต้นที่มีอายุน้อยหรือต้นพันธุ์จากการเพาะเมล็ด ไผ่เป็นพืชที่มีอายุยืนอยู่ได้ถึง 80 ปี เมื่อเราขยายพันธุ์ด้วยการตอน หรือชำกิ่งต่อๆ กันมาเมื่อต้นแม่พันธุ์อายุได้ 80 ปี ไผ่ทุกต้นที่ได้จากการตอนกิ่งแม่ต้นนั้นอายุก็จะเท่ากับต้นแม่และจะตายขุยพร้อมกันถึงแม้ต้นนั้นจะปลูกไปได้ 1 ปี ก็ตายได้ ไม้ไผ่ตงลืมแล้งนี้เมื่อเติบโตเต็มที่ให้ผลผลิตสูงถึง 20-25 กก.ต่อกอมีตลาดรองรับตลอดทั้งปี
เริ่มแรก เราก็เตรียมสถานที่ โดยมีการยกร่องสวนไว้เดิมแต่ก่อนหน้านั้นและมีน้ำสมบูรณ์ เราก็ไปติดต่อซื้อต้นกล้าไผ่ตงลืมแล้ง มาจากเกษตรกรที่เขาจำหน่ายต้นชำให้ ในราคาต้นละ 60 บาท จากนั้นนำต้นกล้ามาปลูกโดยเว้นระยะห่างต่อกอราว 3-5 เมตร แล้วใช้ปุ๋ยคอกปุ๋ยหมักโรยไปตามโคนต้น จากนั้นก็ปล่อยทิ้งไว้ได้เลย มีเพียงแค่ดูแลรดน้ำเป็นระยะเวลาประมาณ 8 เดือนถึง 1 ปี
 |
| การเว้นระยะต้นไผ่ตงลืมแล้ง |
เมื่อไผ่ตงเจริญเติบโตขึ้น โดยส่วนใหญ่ก็จะแทงหน่อออกมาจำนวนมากน้อยก็อยู่ที่เราดูแล บำรุงรักษา แต่เมื่อแทงหน่อออกมามาก เราก็ต้องมีการตัดทิ้ง และไว้ลำต้นให้มีระยะห่างพอสมควร เพื่อให้มีช่องว่างในการที่จะแตกหน่อออกมาใหม่ ราว 1 ปี ก็จะได้ก่อไผ่ตงที่สมบูรณ์ สามารถเริ่มเก็บผลผลิตออกจำหน่ายได้แล้ว ส่วนเรื่องศัตรูพืชหรือโรคของไผ่ตงลืมแล้งนั้นแทบไม่มีเลย ดูแลรักษาง่าย จะมีบ้างก็เพียงหนูที่ชอบมากัดแทะทำลายหน่อไม้ แต่ก็เพียงแค่เล็กน้อยเท่านั้น แล้วก็มีพวกแมลงประเภทที่ชอบเจาะหน่อและปล้องอ่อนเช่นด้วงงวงช้างรวมทั้งเพลี้ยแป้งที่ชอบเกาะอยู่ตามหน่ออ่อนหรือใบอ่อนเพื่ออาศัยดูดกินน้ำเลี้ยงอันจะทำให้ยอดใบหงิกและชะงักการเจริญเติบโตซึ่งเราก็ต้องนำสารเคมีมาฉีดพ่นที่ลำต้นและใบอ่อนเป็นบางครั้งและราดที่หน่อที่รากไผ่ตงจะให้ผลผลิตทั้งปี สามารถเก็บขายได้ทุกๆ 2-3 วัน ราคาก็อยู่ที่ ว่าช่วงไหนผลิตออกมามากราคาก็ถูก โดยเฉาะหน้าฝนซึ่งผลผลิตจะออกมามาก แต่ในช่วงหน้าแล้ง ผลผลิตออกมาน้อย ราคาก็จะสูงในราวๆ กิโลกรัมละ 30-45 บาท เก็บขายที เป็นตันๆ ก็สร้างรายได้ให้ดีมาก ตลาดหลักที่รับซื้อ ก็คือตลาดไทยและตลาดสี่มุมเมือง แต่ในช่วงหน้าฝนนั้นแม้ราคาจะถูกลง แต่ก็จะมีโรงงานต่างๆ มารับซื้อเพื่อนำไปอัดใส่ปี๊บหรือทำหน่อไม้กระป๋องส่งไปจำหน่ายยังต่างประเทศแถบเอเชีย เช่น สิงคโปร ฮ่องกง ไต้หวัน ที่นิยมบริโภคหน่อไม้จากเมืองไทย
ข้อมูลดีดีจาก
www.banmuang.co.th
www.kasetporpeang.com
ทนัญชัย อริยเกศมงคล
สวนไผ่อริยะ@ระยอง
Line : tapootom
Tel : 086-3572098
https://www.facebook.com/ariyabamboo
http://ไผ่ตงลืมแล้ง.blogspot.com
E-mail : tapoo.tom@gmail.com
